Stress

"Ik ben gestrest" is een antwoord op de vraag naar het algemene welbevinden. En dit komt steeds vaker voor. Wie leeft er ieder dag nog zonder stress? 

 

Stressreacties

Cognitief kun je dit bijvoorbeeld merken in je concentratie, vergeetachtigheid, vooroordelen, ongeloof. We kunnen dit voelen door schuld, opluchting, leegte, moeheid, angst, agressie, emotieloos denken etcetera. De doorbloeding van de hersenen verandert waardoor er beperkingen zichtbaar zijn, de hersenmassa vermindert. Je lichaam reageert op stress door o.a. spierzwakte, huiduitslag, benauwdheid, hoge bloeddruk, een verstoring in het spijsverteringsproces. Het is dus heel belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Ook in je gedrag kun je veel opmerken: slaapproblemen, geen eetlust, weinig creativiteit, huilen. Dit geldt ook voor kinderen, vaak al op jonge leeftijd.

 

Stress kan ziek maken

Mensen moeten gaan begrijpen dat stress ook ziek kan maken. Stress werkt op de zenuwen. Als mensen ziek worden of ziek blijven dan handelen ze meestal om de klacht te laten verdwijnen, te denken aan een pil. De klachten negeren tot er grotere problemen ontstaan komt steeds meer voor. Maar er wordt maar zelden nagedacht over het ontstaan van de klacht en wat je ZELF kunt doen om verandering te laten optreden. Kijken naar jezelf en je eigen leven valt totaal niet mee. Daarin zijn we "lui" geworden. 

 

Fight-flight-frezen

De Amerikaanse fysioloog Walter Bradford Cannon(1871-1945) zag de fight-flight-freeze reactie. Hij ontdekte dat dieren bij gevaar drie reacties konden geven: vechten, vluchten of verstijven. De ademhaling versnelt, de hartslag stijgt, de bloeddruk gaat omhoog, de activiteit in het spijsverteringsstelsel vertraagt. Zo komen dieren scherp te staan en dat is nodig bij een bedreigende situatie maar dat kost ook veel energie. De mens bezit dezelfde reacties. De tijd is echter zo veranderd dat ons systeem in de war is geraakt. Bovenstaand systeem hebben we niet heel vaak meer nodig en dit wordt nu omgezet in stress op het werk, in de maatschappij, bij thuissituaties. Maar dit voelt heel anders dan te moeten vluchten voor een beer. 

 

Disstress en eustress

Disstress is de schadelijke stress. Het heeft een negatieve invloed op het individu en dit zie je steeds meer ontstaan in een maatschappij waar het enkel nog om perfectie draait met macht en geld. Overal moeten we beter dan best in zijn anders tel je niet meer mee. Je wilt de buitenwereld je "mooie en perfecte" wereld laten zien maar van binnen voel je jezelf eenzaam en ongelukkig. Hoe mis kan het gaan? Als je dan ook nog lichamelijke of mentale klachten krijgt waarbij je zelf denkt dat het aan iets of iemand anders ligt dan blijf je in je eigen cirkel rondzwemmen. Vaak kun je niet met een andere bril naar je eigen gedrag kijken. Je zit niet meer te wachten op advies van andere mensen want dat tast je ego behoorlijk aan, jij weet het zelf namelijk altijd beter.  

 

Gelukkig bestaat er ook nog eustress, de aangename stress. Dit stelt je in staat om moeilijke opgaven te beheersen en op te lossen. Positief ervaren stressoren kun je ervaren bij bijvoorbeeld een bruiloft, verliefdheid, vreugde over je nieuwe baan. Stress heeft dus niet per definitie een negatieve lading.

 

Terug naar de basis

Denk hierbij eens aan een glas dat met water gevuld is en je met een gestrekt arm voor je houdt. Je arm mag niet naar beneden zakken. Je houdt dit twee minuten vol, sommigen mogelijk een uur. Echter niemand vierentwintig uur of langer op een manier die nog prettig voor je is. Het glas met water is nog even vol. Daar is niets aan veranderd. Dat betekent dus hoe langer je wacht om je problemen op te lossen, hoe zwaarder het voor je wordt. En dat heb je vaak pas door als het al bijna te laat is, met alle gevolgen van dien. Deze proef heb ik toegepast bij mijn Lau-See groep en dan wordt het direct heel zichtbaar omdat je het ook met je eigen ogen kunt ziet. 

 

Je moet je gedrag wel leren zien en dat is het allermoeilijkste. Ontkenning van je gedrag is heel vanzelfsprekend. Daarnaast geef je snel een ander de schuld van jouw problemen en handelingen. Maar de echte verantwoordelijkheid van het leven ligt bij jezelf. Praten over wat er allemaal niet goed gaat en wat anderen allemaal niet goed doen is heel gemakkelijk. Praten over wat je zelf allemaal niet goed doet of wat anderen echt van jou vinden is toch een heel ander verhaal. Heb jij weleens aan iemand gevraagd van welk gedrag ze balen? Dat komt waarschijnlijk niet in je op. Het is zo waardevol als je dit tenminste echt aan kunt zonder in de verdediging te schieten of zonder er verdrietig van te worden. Zie het als kracht en lach om je mindere kanten, niemand is perfect.

 

Hulpmiddelen bij stress

Hier een paar voorbeelden die je kunnen helpen om stress te verminderen:

• Je kunt in een dagboek gaan schrijven, schrijven laat je stressniveau dalen en daarnaast kun je ook altijd terugzien wat er in je leven is gebeurd. De puzzelstukjes vallen beter op zijn plaats.
• Bij stress ontstaat er spierspanning. Span een onderdeel van je lichaam extreem aan voor tien seconden en laat dan alles los, je kunt dan ervaren hoe het is om ontspanning te krijgen in je lichaam.
• Ga iedere dag mediteren. In het begin zal dit onwennig zijn of neem je het niet serieus. Maar als je het volhoudt dan ga je op den duur merken dat het je wel degelijk rust brengt en ook ruimte in je hoofd geeft.
• Luister naar muziek waarbij jij rustig wordt, dit is voor iedereen anders. Maar muziek helpt zeker om je weer meer rust te geven.
• Bij mobbing (een conflict beladen situatie), adem dan even diep naar je buik voordat je direct een tegenantwoord geeft. Dat werkt heel goed om rustiger terug te reageren. Mocht je in een situatie terecht komen die je heel moeilijk vindt, probeer dan te denken dat je in een rollenspel zit in plaats van de werkelijkheid. Handel vanuit een ander persoon en zet jezelf even aan de kant. Dan sta je vaak krachtiger. Omdat je je brein aanleert dat het om een "spelletje" gaat, kun je veel krachtiger en stabieler op situaties reageren. Het vergt vooraf wel wat kennis en tijd om dit aan te leren maar ik wil je daarbij zeker helpen. Over mobbing kom ik nog terug in een nieuwe blog.                                                              

Doorwerken

Mensen die snappen dat je met het sociale gedrag juist een positieve wending geeft op de werkvloer worden vaak aangekeken. Je moet doorwerken en praatjes maken mag bijna niet meer. Weg alle verbindingen! Wij zijn al zo gewend om keihard te werken dat er steeds meer mensen omvallen. Daardoor komt er nog meer werk op de schouders van de rest van een team terecht. Maar we gaan lekker door met elkaar, dag in dag uit. De werkgevers verwachten dat ook van jou. Er komt steeds minder begrip. Je komt gebroken thuis en dan moet je nog een gezin runnen?.... Onmogelijk! We hebben geen tijd meer om goed met onze kinderen te praten. Niet vreemd dat er steeds meer kinderen met problemen rondlopen. Waar kunnen ze echt terecht?

 

Als wij als mens niet sterk genoeg zijn om deze hectiek te veranderen dan zal het vast op een andere manier gebeuren. Dat kan namelijk niet anders, de natuur is nog altijd de sterkste. Als we denken dat we als mens slim genoeg zijn dan zouden we dit niet laten gebeuren. 

 

De mens leert heel wat vakken op school die gebaseerd zijn op kennis, maar het sociale aspect komt zelden aan bod. Investeren in een goede coach kost geld. We zien niet in dat je die investering in de toekomst dik terug verdient in allerlei opzichten. Dit heb ik ook gemerkt bij mijn laatste werkgever. Er gebeurt van alles op de werkvloer maar er wordt zelden echt iets opgelost voor de werknemers. Dat raakt me tot op het bot. Ik hoop dat ik steeds meer bedrijven mag laten inzien dat als je investeert in het stukje sociaal welbevinden voor je werknemers dat er heel wat verandert in het gedrag van deze werknemers. En geen eenmalige actie want dan schiet je er nog niets mee op. Vitaliteitprogramma's schieten de lucht in. Dit is vaak één maal per half jaar of nog minder. Als je denkt dat dat werkt dan leef je echt in een illusie, dat kost pas geld. Dit zou wekelijks het geval moeten zijn. 

 

Blog 29, Laura Potters, SeeZen

 

Foto gemaakt door Pedro Figueras van Pexels